Een lichtplan voor nieuwbouwwoningen: waar let je op?

Een passend lichtplan voor een nieuwbouwwoning zorgt voor optimale verlichting en verhoogt het wooncomfort. Dit plan combineert basis-, functionele en sfeerverlichting op de juiste plekken, afgestemd op de functies van elke ruimte. Door vroeg in het bouwproces een lichtplan te maken, houd je rekening met factoren zoals natuurlijke lichtinval, energiezuinigheid en veiligheid in vochtige ruimtes. In deze blog bespreken we hoe je een lichtplan opstelt en welke veelgemaakte fouten je moet vermijden.

Waarom is het slim om een lichtplan te hebben?

Een lichtplan is slim omdat het zorgt voor een goed doordachte plaatsing van verlichting, wat het wooncomfort verhoogt door helder licht te bieden op praktische plekken en sfeerverlichting op rustpunten. Het biedt helderheid waar nodig, zoals bij werkruimtes of inloopkasten, en creëert een gezellige sfeer in woon- en slaapruimtes.

Door een lichtplan vroeg in het bouwproces te maken, kunnen ontwikkelaars de verlichting efficiënt plaatsen, wat energieverbruik optimaliseert doordat lampen alleen daar geplaatst worden waar ze nodig zijn. Bovendien zorgt het voor consistentie in meerdere woningen, wat tijd en kosten bespaart, vooral bij grotere bouwprojecten.

Welke soorten verlichting zitten er in een lichtplan?

In een goed lichtplan vind je drie soorten verlichting: basisverlichting, functionele verlichting en sfeerverlichting. Basisverlichting zorgt voor algemene verlichting in een ruimte en biedt een gelijkmatige verspreiding van licht. Functionele verlichting is gericht op specifieke taken, zoals werkverlichting in de keuken of bij een bureau.

Sfeerverlichting creëert verlichting voor een ontspannen en warme sfeer door indirect licht of dimbare lampen. Samen vormen deze drie soorten verlichting een compleet lichtplan dat aansluit bij de behoeften van elke ruimte.

Basisverlichting

Basisverlichting is de algemene verlichting die een ruimte gelijkmatig verlicht. Het vormt de basis voor elk lichtplan. Veelgebruikte typen basisverlichting zijn inbouwspotjes, led-panelen en plafondlampen. Door deze verlichting op een centrale plek te plaatsen, zorg je voor voldoende licht in de hele ruimte, zonder schaduwen of donkere hoeken.

Functionele verlichting

Functionele verlichting richt zich op het praktisch ondersteunen van activiteiten waarbij helder licht nodig is. Denk aan werken aan de eettafel, waar een hanglamp zorgt voor voldoende licht om te kunnen lezen of eten. Spiegelverlichting in de badkamer help bij het aanbrengen van make-up of scheren. In de keuken zorgt functionele verlichting ervoor dat werkbladen goed verlicht zijn voor veilig snijden en koken. Staande lampen zijn ook functioneel, omdat ze flexibel gericht licht kunnen bieden voor lezen in een hoek of voor extra licht bij het werken aan een bureau.

Sfeerverlichting

Sfeerverlichting bepaalt en versterkt de sfeer in een ruimte. Wandlampen en dimbare lampen zijn veelgebruikte opties. Ze bieden flexibiliteit en lichtsterkte en sfeer. Door extra lichtpunten op strategische plekken toe te voegen, creëer je een warme en uitnodigende sfeer. Denk aan een tafellamp naast de bank of een vloerlamp in een hoek. Sfeerverlichting is de laatste stap in een lichtplanen zorgt voor de gewenste sfeer in elke ruimte.

Een lichtplan maken voor verschillende woningtypes

Een lichtplan is niet één-op-één toepasbaar voor elk type woning, omdat elke woning andere eisen stelt. Bij een nieuwbouwwoning heb je meer vrijheid om in een vroeg stadium een goed lichtplan te ontwerpen, terwijl een bestaande woning misschien beperkingen heeft qua indeling en lichtpunten. Het is dus essentieel om per woningtype specifieke aandachtspunten mee te nemen voor een effectief lichtplan.

Appartementen en rijwoningen

Bij appartementen en rijwoningen is het belangrijk om de verlichting te optimaliseren in beperkte ruimtes, bijvoorbeeld door led-verlichting en taakverlichting efficiënt te plaatsen. Een lichtplan voor deze woningtypes verschilt van dat voor vrijstaande huizen en luxeprojecten vanwege de beperkte ruimte, andere indeling en minder natuurlijke lichtinval. De inbouwmogelijkheden zijn beperkter, en er moet rekening worden gehouden met eenvoudigere installatie en energiezuinigheid.

Vrijstaande woningen en luxeprojecten

Bij vrijstaande woningen en luxeprojecten is het belangrijk om hoogwaardigere verlichtingsopties te kiezen. Denk aan slimme verlichting en uitgebreide sfeerverlichting, die samen zorgen voor een luxe en 'premium' ervaring. Een goed lichtplan voor deze woningen biedt meer ruimte voor creativiteit en complexiteit in de installatie, doordat de beschikbare ruimte en indeling anders zijn dan in appartementen of rijwoningen. Er is meer natuurlijk licht aanwezig, waardoor de focus ligt op het versterken van sfeer en luxe.

Een lichtplan maken voor verschillende kamers in de woning

Elke kamer in een huis heeft een ander doel en vraagt daarom om een apart lichtplan. Hier zijn de belangrijkste ruimtes en hun vereisten voor verlichting:

• Een lichtplan voor in de woonkamer
  In deze centrale ruimte is het belangrijk om basisverlichting en sfeerverlichting te combineren. Dit zorgt voor voldoende licht om bijvoorbeeld een boek of krant te lezen, terwijl sfeerverlichting zorgt voor ontspanning in de avond. Lees meer op onze lichtplan woonkamer pagina.

• Een lichtplan voor in de badkamer
  In deze vochtige ruimte moet je rekening houden met inbouwspots met een hoge IP-waarde om veiligheid te garanderen. Voor direct boven de douche is een minimale IP-waarde van IP65vereist. Dit is essentieel vanwege de directe blootstelling aan water en vocht. Boven de wastafel volstaat een IP-waarde van IP44. Meer weten? Bekijk het lichtplan badkamer.

• Een lichtplan voor in de keuken
  Functionele verlichting boven werkbladen en keukeneilanden moet helder zijn om kleurverschil bij het bereiden van voedsel te voorkomen en om efficiënt te kunnen werken. Meer informatie? Bekijk het lichtplan keuken.

• Een lichtplan voor in de slaapkamer
  Gebruik zachtere, dimbare verlichting voor een ontspannen sfeer. Neutraal wit licht tussen de 2700 en 3000 kelvin, zorgt voor de perfecte balans tussen rust en comfort. Lees verder op de lichtplan slaapkamer pagina.

Een lichtplan maken voor een nieuwbouwwoning

Volg onderstaande stappen voor het maken van een lichtplan voor een nieuwbouwwoning.

• Indeling en meubels bepalen
  Bepaal eerst de indeling van de woning en de positie van grote meubels. Dit helpt bij het strategisch plaatsen van verlichting.

• Soorten verlichting kiezen
  Gebruik basisverlichting voor algemene verlichting, functionele verlichting voor specifieke taken, en sfeerverlichting voor de juiste sfeer.

• Natuurlijke lichtinval
  Houd rekening met waar en wanneer natuurlijk licht binnenvalt en vul dit aan met kunstlicht waar nodig.

• Juiste positie van lichtbronnen
  Plaats verlichting op de juiste plekken, zoals bij werkbladen, zithoeken en boven de eettafel.

• Dimmers en lichtzones
  Voeg dimmers toe en creëer lichtzones om de lichtsterkte en sfeer in elke ruimte aan te passen.

Veelgemaakte fouten bij het maken van een lichtplan voor grootschalige bouwprojecten

Bij het maken van een lichtplan voor grootschalige bouwprojecten worden regelmatig fouten gemaakt. Veelvoorkomende fouten zijn:

• Geen rekening houden met de functies van verschillende ruimtes
  Elke ruimte heeft een specifieke functie, maar er wordt vaak geen onderscheid gemaakt in het type verlichting dat nodig is. Dit kan leiden tot onvoldoende verlicht of te fel verlichte ruimtes.

• Onvoldoende stopcontacten en aansluitpunten
  Er wordt te weinig nagedacht over de plaatsing van stopcontacten, schakelaars en aansluitpunten, waardoor de functionaliteit van de woning wordt beperkt.

• Te weinig of slecht geplaatste lichtpunten
  Een gebrek aan voldoende of juist geplaatste lichtpunten zorgt ervoor dat ruimtes niet goed verlicht worden, wat het dagelijks gebruik ongemakkelijk maakt.

• Verkeerde IP-waarde in vochtige ruimtes
  Er wordt vaak geen aandacht besteed aan de IP-waarde van verlichting in vochtige ruimtes, zoals badkamers, wat kan leiden tot veiligheidsrisico's.